Drugi wzorzec osobowy � to �redniowieczny, nieskazitelny rycerz, którego dewiz� życiow� s� s�owa �Bóg, honor, ojczyzna�. �Pie�ni o Rolandzie� prezentuje taki wzór. Wizerunek Rolanda stanowi przyk�ad osobowy �redniowiecznego rycerza, który s�uży wiernie Ojczyźnie, królowi i Bogu. Wysoko ceni honor i prezentuje wiele cnót rycerskich.

Wiele osób uważa , że �redniowieczni ludzie byli brudni, brzydcy i okropni. Wyczyta�am jednak , że ówcze�ni ludzie nosili bielizn�, k�pali si� co tydzie� lub dwa. Bardzo im zależa�o na wygl�dzie zewn�trznym. Nie tylko my mamy zmys� powonienia . i w �redniowieczu istnia�y publiczne �aźnie. Ludzie za�atwiali swe potrzeby w wygódkach, a nie gdzie popadnie, używano pachnide� i chodzono w czystych ubraniach. K�piel by�a przyjemno�ci� i dlatego niektórzy mnisi niestety jej nie zażywali, jednak nadal si� myli. Oczywi�cie nie mogli oni dorówna� ludziom wspó�czesnym ale my�l� , że dba�o�� o higien� intymn� i ogólny wygl�d jest dowodem , iż byli to ludzie estetyczni, kochaj�cy pi�kno i porz�dek
Nast�pnym dowodem na potwierdzenie s�uszno�ci mojej tezy jest ogromny rozwój architektury. W rzeźbie, gotyk wprowadzi� po raz pierwszy od czasów starożytnych, posta� ludzk� naturalnej wielko�ci . Tworzono liczne pos�gi Chrystusa , �wi�tych i postaci biblijnych . Powsta�o też wiele pi�knych rzeźb Matki Boskiej (Madonny) .O�tarz Wita Stwosza należy do najważniejszych polskich zabytków �redniowiecznych , wykonany w XV wieku dla Ko�cio�a Mariackiego w Krakowie przez Wita Stwosza , mistrza z Norymbergii , jest arcydzie�em rzeźby.
To w�a�nie w �epoce zacofania� powsta�y tak fascynuj�ce i pi�kne zabytki , którymi obecnie wszyscy bez wyj�tku si� zachwycamy. S� to min.
Saint-Chapelle oraz Bazylika Notre-Dame w Paryżu, katedra Santa Maria del Fiore we Florencji, Pa�ac Dożów w Wenecji, Kaplica Syksty�ska.
Dowodem na potwierdzenie s�uszno�ci mojej tezy może by� ogromne i ciekawe życie dworskie jakie prowadzili ówcze�ni ludzie. Przysposobienie do stanu rycerskiego zaczyna�o si� w wieku 7 lat. Ch�opiec zostawa� wówczas paziem na dworze króla (seniora) . Paziowie uczyli si� zasad s�użby rycerskiej i pos�ugiwania si� broni�. W wieku 15/16 lat paź zostawa� giermkiem (osobistym s�ug� swego pana). W tym czasie zdobywa� umiej�tno�ci niezb�dne do walki konno . Po 5 latach giermek móg� by� pasowany na rycerza przez w�adc�. Wst�puj�c w szeregi rycerskie musia� przestrzega� pewnych norm : prawdomówno�ci , dotrzymywania s�owa, kodeksu honorowego , broni� s�abszych , wdów i sierot .Życie rycerzy skupia�o si� na zamkach. Na dworach w�adców wykszta�ci�a si� swoista kultura dworska : przebywa�o tam wielu rycerzy i giermków, na dwory przybywali trubadurzy, kupcy przywozili egzotyczne towary, a wraz z nimi wiadomo�ci z ko�ca �wiata. Odbywa�y si� uczty, podczas których s�uchano pie�ni i opowie�ci o czynach s�awnych rycerzy walcz�cych w obronie wiary chrze�cija�skiej; na dziedzi�cach odbywa�y si� turnieje rycerskie.

Nie tylko bogaci i wysoko urodzeni mieli jaki� wk�ad w nasz� kultur�, tradycj� i ca�� cywilizacj�, ale również tak pro�ci i biedni ludzie jak ch�opi. Przeważaj�ca kultura ludowa u schy�ku �redniowiecza by�a zróżnicowana , gdyż tworzy�y j� tradycje i obyczaje ludno�ci wiejskiej poszczególnych krajów (wywodz�cych si� z czasów przedchrze�cija�skich ). W Polsce przyk�adem tradycji poga�skiej po��czonej z kultur� chrze�cija�sk� jest widoczny do dzi� , cho� już rzadszy , zwyczaj chodzenia kol�dników po domach w okresie �wiat Bożego Narodzenia ; b�dź tez stara tradycja obchodzenia jesieni� �wi�ta zbiorów � dożynki oraz w czasie Wielkanocy lany poniedzia�ek zwany �mingusem- dyngusem . Standardowy jest również zwyczaj topienia Marzanny , symbolizuj�cy nadej�cie wiosny . Bogata też by�a twórczo�� ludowa widoczna m.in. w budownictwie , tkactwie , garncarstwie , kowalstwie a także stroju ludowym.
Jako ciekawostki mog� poda� kilka �ma�o istotnych� wynalazków powsta�ych w omawianej tu epoce . S� to na pierwszy rzut oka ma�o znacz�ce rzeczy , ale jak trudne, ma�o ciekawe i nudne prowadziliby�my dzisiaj życie bez nich. S� to okulary, ruchoma trzcionka, gra w szachy, w warcaby. W Anglii wybudowano pierwszy tor wy�cigowy dla koni, wystawiono pierwszy pokaz baletu.
Na zako�czenie pragn� doda�, że dziedzictwo kultur starożytnych przetrwa�o do naszych czasów w dużej mierze tylko dzi�ki �redniowieczu, gdzie w skryptoriach ca�ej europy kopiowano r�kopisy i przekazywano idea�y pi�kna we wspania�ych ilustracjach i inicja�ach pocz�tkowych
My�l�, że przedstawione powyżej argumenty wystarcz� do przekonania o s�uszno�ci mojego stanowiska. Musz� zaznaczy�, że nie zamierza�am po�wi�ci� tego opracowania na obron� �redniowiecza bo podobnie jak inne epoki naznaczona by�a wojnami, g�odem, cierpieniem, ludzk� s�abo�ci� i zbrodni�. Chodzi mi wy��cznie o prawd� historyczn�. Chodzi o to, aby pokaza�, że myli si� ten, kto twierdzi, iż w�a�nie wtedy nast�pi�a wyj�tkowa koncentracja z�a, okrucie�stwa, ciemnoty i fanatyzmu. Tak jak inne epoki, �redniowiecze ma nie tylko same cienie, lecz także swoje blaski, które w niejednym przypadku s� ja�niejsze niż blaski epoki renesansu, o�wiecenia, a także naszych czasów.